วิธีดูเพศนก

นกกรงหัวจุกตัวผู้

            หัวใหญ่ หน้าใหญ่ ขนคอขาวฟู ฐานจุกใหญ่ ปลายจุกโค้งไปด้านหน้าเล็กน้อย ดวงตาสดใส หมึกดำจะยาวกว่าตัวเมีย บางตัวปลายหมึกเกือบชิดกัน บัวแดงใหญ่ สีสดชัดเจน ข้อสังเกตุคือ ขนหัวปีกทั้งสองข้างมีสีแดงนิดหน่อยซึ่งตัวเมียไม่มี บริเวณขนหน้าอกหน้าท้องถ้าใช้ลมปากเป่าเบา ๆ จะเห็นขนอ่อนคลุมทั่วไป แต่ตัวเมียไม่ค่อยมี นกเก่งตอนยืนร้องจะเหยียดขาจนสุดข้อเท้า ปลายหางสอดใต้คอน ลีลาท่าเต้นงดงาม ร้องเป็นเพลงยาว ๆ มีจังหวะที่ดี 5-7 คำ

นกกรงหัวจุกตัวเมีย 

              หัวเล็ก หน้าเล็ก ขนคอเรียบ ๆ ฐานจุกเล็ก ปลายจุกโค้งไปด้านหลังหรือชี้ตรง หมึกดำมีไม่มาก 

บัวแดงเล็ก เรียบ ลีลาร้องไม่คึกคัก เพลงไม่ยาว มักร้อง 1 - 3 คำ ( ส่วนมาก 2 คำ นกปรอดหัวโขนที่ยังโตไม่เต็มวัยตัวผู้และตัวเมียมีลักษณะคล้ายกันบริเวณหน้าผากและหงอนมีสีน้ำตาลอมดำ แต้มสีแดงใต้ตายังไม่ปรากฏ เห็นเพียงแก้มสีขาวใต้โคนหางก็เป็นสีชมพูจางๆ หรือสีส้มอ่อน ๆ ยังไม่แดงเข้มเท่ากับพ่อแม่ สำหรับแต้มสีแดงใต้ตาเป็นลักษณะเด่นของนกปรอดหัวโขน

ลักษณะ/นิสัย	นกกรงหัวจุกตัวผู้	นกกรงหัวจุกตัวเมีย
จุกที่หัว	ขนจุกบนหัวใหญ่ จุกที่อยู่บนหัวมีโคนจุกใหญ่แล้วเริ่มเล็ก เรียวขึ้นไป ปลายจุกแหลมและปลายจุกจะชี้ไปทางหัวของนก	ขนบนจุกจะเล็กกว่าตัวผู้จุกที่อยู่บนหัว มีโคนจุกเล็กกว่าตัว แล้วเริ่มเรียวขึ้นไปปลายจุกแหลม แต่ปลายจุกจะชี้มาทางด้านหลัง
หัว	มีหัวและใบหน้าใหญ่	มีหัวและใบหน้าเล็กกว่าตัวผู้
ปาก	มีสีดำเป็นมันและปลายปากงอเล็กน้อย	มีปากสีดำเป็นมันและปลายปากงอเล็กน้อย
ตา	ดวงตากลมและใส สีดำ	ดวงตากลมและใสสีดำ
ขนแดงใต้ตา	เป็นสีแดงฟูเป็นกระจุกใต้ตา	เป็นขนสีแดงฟูเป็นกระจุกใต้ตา
ขนแก้ม	เป็นกระจุกสีขาวฟูใหญ่กว่าขนแดงใต้ตา	เป็นกระจุกฟูใหญ่กว่าขนแดงใต้ตา์
คอ	ขนาดของคอตัวผู้ใหญ่กว่าตัวเมียทำให้ร้องเสียงดี และร้องได้ นานกว่าตัวเมีย จึงสามารถร้องเป็นเพลงได้หลายคำ	ขนาดของคอเล็กกว่าตัวผู้ทำให้ร้องเสียงไม่ดี ร้องได้ไม่นานจึงทำให้ร้องไม่เป็นเพลง
ขนคอด้านบน	จะเป็นขนสีดำเรียบ	จะเป็นขนสีดำเรียบ
ขนคอด้านล่าง	เป็นขนสีขาวสะอาดและขนฟูเป็นปุย เหมือนสำลีนูนออกมา	เป็นขนสีขาวสะอาดและขนฟูเป็นปุยเหมือนสำลี นูนออกมา
สร้อยคอ	จะมีสีดำเป็นแถบจากคอพาดลงมาที่หน้าอก ที่ปลายสร้อยคอ มองดูแล้วจะมีลักษณะออกแหลมแต่ไม่ค่อยเด่นชัดนัก	จะมีสีดำเป็นแถบจากคอพาดลงมาที่หน้าอก ที่ปลายสร้อยคอมองดูแล้วจะมีลักษณะไม่แหลม
อก	มีอกใหญ่ ขนหน้าอกมีมากกว่าตัวเมีย โดยใช้ปากเป่าอกดูขน	หน้าอก มีอกเล็กกว่าตัวผู้ และขนหน้าอกจะมีน้อยกว่าตัวผู้ โดยใช้ปากเป่าดูขนหน้าอก หนังที่อกของตัวเมียจะเนียนละเอียดเกลี้ยงกว่าตัวผู้